Self-employed – Sole Trader
Jednoosobowa działalność gospodarcza

Osoby, które zamierzają prowadzić działalność gospodarczą jako jednoosobowy podmiot gospodarczy (Sole trader), wspólnik w spółce zwykłej (partner in a partnership) lub wspólnik w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (member of LLP) muszą zarejestrować się w Urzędzie Podatkowym (HM Revenue & Customs ‐ HMRC) jako osoby samo zatrudnione (Self‐ employed).

Różnica między self-employed a sole trader

Self-employment to nazwa ogólna na samozatrudnienie, które w Wielkiej Brytanii można wykonywać w różnych postaciach:

• sole trader – to samozatrudniony działający jako firma jednoosobowa;
• partnership – to kilku samozatrudnionych, działających jako firma z kilkoma właścicielami – osobami zarządzającymi

Innymi słowy: każdy sole trader jest samozatrudniony (self-employed), a nie każdy self-employed jest sole trader, ponieważ może być samozatrudnionym, prowadzącym firmę do spółki z kolegą/żoną itp.

Każdy samozatrudniony może zatrudniać pracowników.

WAŻNE:

Partnerzy spółek typu Partnership muszą zarejestrować się każdy z osobna.
Wykonawcy i podwykonawcy w branży budowlanej muszą się również zarejestrować w Construction Industry Scheme (CIS).

Sole Trader – Samozatrudnienie

Self-Employment (Sole Trader) – „samozatrudnienie” jest jednoosobową formą stanowiacą najprostszy rodzaj działalności gospodarczej na terenie Wielkiej Brytanii.  Nie posiada osobowości prawnej a osoba samozatrudniona odpowiada całym swoim majątkiem za działalność firmy. Odpowiednikiem w Polsce jest dzialalnosc wykonywana przez osobę fizyczną.

Największą zaletą tej formy działalności gospodarczej jest to, że pracę na własny rachunek można rozpocząć niemal natychmiast natomiast rejestracji można dokonać w późniejszym okresie (rejestracji Self Employed należy dokonać w ciągu 3 miesięcy od rozpoczęcia działalności). Dodatkowe zalety to uproszczona księgowość, brak obowiązku zakładania firmowego konta bankowego oraz to, że wypracowany zysk (po opodatkowaniu) w całości zatrzymywany jest przez właściciela firmy.

Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się jednak z pewnym ryzykiem gdyż Sole trader odpowiada za zobowiązania swojej firmy całym swoim majątkiem. Planując rozpoczęcie działalności jako Sole trader musimy pamiętać, że niektóre formy działalności wymagają wcześniejszego uzyskania licencji (local authority licence). Mowa tu na przykład o przedsięwzięciach takich jak restauracja, kierowca taksówek, opiekunka grup dziecięcych itp.

Osoby prowadzace dzialalnosc w ramch Self Employed mogą łączyć się w spółki partnerskie, moga tez zatrudniac pracowników  w oparciu o umowe o pracę.

Osoby samozatrudnione objęte są podatkiem dochodowym od osób fizycznych (personal income tax) oraz są zobowiązane do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne (National Insurance).

Przed rejestracją samozatrudnienia należy uzyskać numer ubezpieczenia społecznego National Insurance Number. W celu uzyskania numeru należy zgłosić się na rozmowę do lokalnego oddziału Ministerstwa Pracy i Emerytur – Department for Work and Pensions. Takimi oddziałami są Social Security office lub JobCentrePlus (adresy lokalnych Social Security ofices dostępne są w internecie lub pod telefonem +44 845 6000 643.

Samozatrudnienie należy zarejestrować w HM Revenue & Customs. Rejestracja dzialalnosci Self Employed możliwa jest wylacznie dla osób zamieszkalych na terenie Wielkiej Brytanii.

Oczekiwanie na rejestrację
 

W Wielkiej Brytanii istnieje możliwość rejestracji samozatrudnienia (Self-Employment) do trzech miesięcy wstecz od rozpoczęcia działalności. Oznacza to, że jeśli osoba samozatrudniająca się zaczęła zarabiać np 1 września, to ma czas do 30 listopada na zarejestrowanie swojej działalności. Często spotykamy się z obiegową opinią, że osoby, które zaczęły prowadzić swój własny biznes mają trzy miesiące czasu na podjęcie decyzji o rejestracji w Urzędzie Podatkowym (HMRC). Różnica może subtelna, aczkolwiek bardzo istotna. W praktyce bowiem oznacza to, że osoba, która rozpoczęła działalność ma trzy miesiące na podjęcie decyzji: rejestrować się, czy nie. Tymczasem osoby, które zaczęły prowadzić swoją działalność takiego wyboru nie mają. Nawet jeśli biznes nie przyniósł żadnych zysków, to i tak Urząd podatkowym (HMRC) powinien być poinformowany o rozpoczęciu i zakończeniu działalności, a wpływy (sales, turnover) wraz z wydatkami (business expenses) powinny zostać zgłoszone w rozliczeniu podatkowym (Self-Assessment).

Po dokonaniu rejestracji Self-Employment otrzymuje się numer podatkowy (UTR – Unique Tax Reference), na który czeka się do miesiąca od zgłoszenia rejestracji. Warto przy tym wspomnieć, że numer podatkowy potrzebny jest tylko w przypadku rozliczenia rocznego (Self-Assessment). Zarówno przy podpisywaniu lub ustnych umowach z klientami czy dostawcami oraz na wystawionych fakturach nie załącza się numeru podatkowego. Nie ma też zwyczaju podawania UTR number, który jest odpowiednikiem polskiego NIP, nikomu poza Urzędem Podatkowym (HMRC) lub w przypadku pracy na budowie, gdzie numer podatkowy potrzebny jest do weryfikacji podwykonawcy.

Kto może założyć własną działalność gospodarczą?

Każdy może zarejestrować się w Urzędzie jako osoba samozatrudniona (Self-Employed). Tylko niektóre typy działalności wymagają licencji lub formalnego zezwolenia. Należą do nich między innymi restauracje, które sprzedają alkohol, opiekunki do dzieci, kierowcy taksówek, sklepikarze, handlarze uliczni, którzy ze względu na rodzaj wykonywanej usługi muszą starać się o specjalną licencję („local authority licence”). Nie ma też wymogu posiadania wszechobecnej w Polsce pieczątki czy nawet kasy fiskalnej. Prośba o podpisanie faktury przez klienta może w najlepszym wypadku wzbudzić zdziwienie i zaciekawienie dziwnym zwyczajem. W Wielkiej Brytanii wystawiona faktura jest respektowana i najczęściej zapłacona zgodnie z wymogami bez zbędnych zabezpieczeń w postaci dodatkowych pieczęci czy podpisów. Oczywiście nie oznacza to, że w UK wszyscy, którzy zajmują się biznesem są wyjątkowo uczciwi i zawsze przestrzegają terminów płatności. Niemniej jednak faktura z datą, adresem osoby wystawiającej fakturę jak i klienta, krótkim opisem transakcji oraz kwotą do zapłacenia jest ważna bez względu na to, czy napisana jest odręcznie na kartce papieru czy wydrukowana na pięknym papierze z wygrawerowanym logo i finezyjnie odbitą pieczęcią.

Nazwa firmy

Nazwą firmy może być imię i nazwisko. Można oczywiście nadać swojej firmie nazwę własną tak, aby od początku odróżniała się ona od innych. Nie ma jednak obowiązku nadawania nazwy działalności gospodarczej. Nie ma również ograniczeń, co do zakresu działalności. Celem założenia własnego biznesu, zarówno w przypadku samozatrudnienia (Self-Employment) jak i spółki (limited company) jest prowadzenie działalności gospodarczej z nastawieniem na wypracowanie zysków. Nie ma konieczności wyboru PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności) która istnieje w polskim systemie podatkowym. Oznacza to, że jeśli Anna rejestrując swoją działalność gospodarczą poinformowała urząd podatkowy (HMRC), że zamierza pracować jako doradca finansowy, a po kilku miesiącach zmieniła zdanie i zajęła się sprzedażą internetową, to nie musi tego zgłaszać do Urzędu. Jedyne co musi zrobić, to na koniec roku podatkowego poinformować Urząd Podatkowy (HMRC) o obrotach (Turnover) ze wszystkich swoich działalności i po odliczeniu kosztów (business expenses), zapłacić podatek z wypracowanych zysków (Profit).