Składanie wniosków w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli Unii Europejskiej (status osoby osiedlonej oraz tymczasowy status osoby osiedlonej)
Wskazówki dla obywateli Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz członków ich rodzin składających wnioski w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli UE.
Obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz członkowie ich rodzin będą mogli składać wnioski o pozostanie w Wielkiej Brytanii po 30 czerwca 2021 r. w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli UE. W przypadku pozytywnie rozpatrzonych wniosków zostanie przyznany status osoby osiedlonej lub tymczasowy status osoby osiedlonej.
W skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego wchodzą kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia.
Niektóre osoby będą mogły pozostać w Wielkiej Brytanii bez konieczności składania wniosku – na przykład obywatele Irlandii oraz osoby posiadające tzw. indefinite leave to remain (zezwolenie na pobyt na czas nieokreślony).
Kiedy można złożyć wniosek
Termin składania wniosków to dzień 30 czerwca 2021 roku.
Otrzymany status może zależeć od daty złożenia wniosku.
Jeżeli Zjednoczone Królestwo opuści UE bez umowy
Aby być uprawnionym do złożenia wniosku należy mieszkać w Zjednoczonym Królestwie przed wyjściem z UE. Terminem składania wniosków będzie dzień 31 grudnia 2020 roku.
Opłaty
Składanie wniosków w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli UE jest bezpłatne .
Osoby, które dokonały opłaty składając wniosek w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli UE, otrzymają jej zwrot.
Kto powinien złożyć wniosek
Z kilkoma wyjątkami, wnioski powinni składać:
- obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii
- osoby niebędące obywatelami Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, których członkowie rodzin są obywatela mi tych krajów
W skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego wchodzą kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia.
W innych przypadkach wnioski muszą być składane, nawet przez osoby:
- urodzone w Wielkiej Brytanii, ale nieposiadające obywatelstwa brytyjskiego – w razie wątpliwości można sprawdzić czy posiada się obywatelstwo brytyjskie
- posiadające kartę stałego pobytu, czyli tzw. permanent residence
- będące członkami rodzin obywateli Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii, którzy nie muszą składać wniosków – w tym osoby pochodzące z Irlandii.
- będące obywatelami Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii, których członek rodziny posiada obywatelstwo brytyjskie
Kto jeszcze może złożyć wniosek
Osoby niebędące obywatelami Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii również będą mogły składać wnioski, jeżeli:
- członek ich rodziny posiadający obywatelstwo Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii (z którym obecnie pozostają w separacji, lub który zmarł) mieszkał w Wielkiej Brytanii
- które są członkami rodziny obywatela brytyjskiego i mieszkające razem poza Wielką Brytanią w kraju EOG
- które są członkami rodziny obywatela brytyjskiego, który posiada również obywatelstwo UE, EOG lub Szwajcarii, i który mieszkał w Wielkiej Brytanii jako obywatel UE, EOG lub Szwajcarii przed uzyskaniem obywatelstwa brytyjskiego
- są głównym opiekunem obywatela Wielkiej Brytanii, Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii
- są dzieckiem obywatela Wielkiej Brytanii, Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, który mieszkał i pracował w Wielkiej Brytanii lub głównym opiekunem dziecka
Osoby, które nie muszą składać wniosków
Wniosków nie muszą składać osoby posiadające:
- tzw. indefinite leave to enter the UK
- tzw. indefinite leave to remain in the UK
- obywatelstwo Wielkiej Brytanii lub Irlandii (w tym obywatelstwo podwójne)
Obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii, którzy przybyli do Wielkiej Brytanii przed jej przystąpieniem do UE
Osoby te muszą składać wnioski, jeśli nie posiadają tzw. indefinite leave to remain.
Osoby posiadające tzw. indefinite leave to remain, mają zwykle potwierdzającą ten fakt pieczątkę w paszporcie lub pismo z brytyjskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (ang. Home Office).
Rodzaj przyznanego statusu
Prawa i status obywateli Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii zamieszkałych na terenie Wielkiej Brytanii nie ulegną zmianie do 30 czerwca 2021 r., jeżeli Wielka Brytania wystąpi z UE na podstawie umowy.
W skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego wchodzą kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia.
Osoby, których wnioski zostaną rozpatrzone pozytywnie w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli UE, będą mogły w dalszym ciągu żyć i pracować w Wielkiej Brytanii po 30 czerwca 2021 r.
Zostanie im przyznany jeden z dwóch statusów:
- status osoby osiedlonej lub
- tymczasowy status osoby osiedlonej
Nie będzie można dokonać wyboru wnioskowanego statusu. Będzie on zależeć od długości okresu zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii w chwili składania wniosku. Posiadane prawa będą zależeć od uzyskanego statusu.
Status osoby osiedlonej
Status osoby osiedlonej nadawany jest zazwyczaj osobom, które:
- zamieszkały w Wielkiej Brytanii przed dniem 31 grudnia 2020 r. (lub przed datą opuszczenia UE przez Wielką Brytanię bez umowy)
- mieszkały w Wielkiej Brytanii przez ciągły okres 5 lat (określany mianem ,,nieprzerwanego pobytu”)
Pięć lat nieprzerwanego pobytu oznacza, że pobyt przez 5 lat z rzędu w Wielkiej Brytanii, na Wyspach Normandzkich lub na Wyspie Man, trwał przez co najmniej 6 miesięcy w każdym okresie 12 miesięcy.
Wyjątek stanowi:
- jeden okres nieobecności z ważnego powodu nieprzekraczający 12 miesięcy (na przykład urodzenie dziecka, poważna choroba, szkolenie zawodowe lub oddelegowanie do pracy za granicą)
- obowiązkowa służba wojskowa dowolnej długości
- czas spędzony poza granicami w charakterze urzędnika państwowego lub członka rodziny urzędnika państwowego
- czas spędzony poza granicami w ramach służby w siłach zbrojnych lub jako członek rodziny osoby odbywającej służbę w siłach zbrojnych
Posiadając status osoby osiedlonej, można będzie przebywać na terenie Wielkiej Brytanii bez ograniczeń. Osoby uprawnione będą mogły również wnioskować o obywatelstwo brytyjskie.
Tymczasowy status osoby osiedlonej
Osoby nie mające 5 lat nieprzerwanego pobytu w momencie składania wniosku, zazwyczaj otrzymają tymczasowy status osoby osiedlonej. W takim przypadku rozpoczęcie pobytu w Wielkiej Brytanii obowiązkowo powinno rozpocząć się przed dniem 31 grudnia 2020 r. (lub przed datą opuszczenia UE przez Wielką Brytanię bez umowy).
Następnie można złożyć wniosek o zmianę na status osoby osiedlonej, po upływie 5 lat nieprzerwanego pobytu.
Jeżeli okres ciągłego 5-letniego pobytu będzie upływać przed 30 grudnia 2020 r., ze złożeniem wniosku można zaczekać do jego zakończenia. Oznacza to, że w razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku, zostanie przyznany status osoby osiedlonej bez konieczności wcześniejszego wnioskowania o status tymczasowy.
Od daty uzyskania tymczasowego statusu osoby osiedlonej można będzie pozostać w Wielkiej Brytanii przez okres kolejnych 5 lat.
Prawa przysługujące w ramach statusu osoby osiedlonej oraz tymczasowego statusu osoby osiedlonej
W ramach przyznanych statusów można będzie:
- pracować w Wielkiej Brytanii
- korzystać z opieki publicznej służby zdrowia (ang. NHS)
- podejmować naukę lub kontynuować studia
- korzystać z funduszy publicznych, takich jak zasiłki i świadczenia emerytalne, po spełnieniu określonych wymogów
- podróżować do i z Wielkiej Brytanii
Pobyt poza Wielką Brytanią
Osoby, które mają status osoby osiedlonej mogą spędzić nawet 5 lat z rzędu poza Wielką Brytanią, nie tracąc swojego statusu.
Obywatele Szwajcarii i ich rodzina mogą spędzić nawet do 4 lat z rzędu poza Wielką Brytanią nie tracąc statusu osoby osiedlonej.
Osoby posiadające status tymczasowy będą mogły spędzić nieprzerwanie do 2 lat poza granicami Wielkiej Brytanii, nie tracąc swojego statusu. Aby uzyskać status osoby osiedlonej, konieczne będzie utrzymanie ciągłego pobytu.
Urodzenie dziecka po złożeniu wniosku
Po otrzymaniu statusu osoby osiedlonej przez rodzica, dzieci urodzone podczas jego zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii automatycznie nabędą obywatelstwo brytyjskie.
Po otrzymaniu statusu tymczasowego przez rodzica, dzieci urodzone w Wielkiej Brytanii nabędą automatycznie prawo do statusu tymczasowego. Dzieci nabywają obywatelstwo brytyjskie, jeśli są do tego uprawnione poprzez swojego rodzica.
Sprowadzenie członków rodziny do Wielkiej Brytanii
Bliscy członkowie rodziny mogą dołączyć do osoby osiedlonej w Wielkiej Brytanii przed dniem 31 grudnia 2020 r. (lub do dnia 31 grudnia 2025 r. w przypadku obywateli Szwajcarii). Będą oni musieli złożyć wniosek w ramach Systemu osiedleńczego dla obywateli UE (ang. EU Settlement Scheme po przybyciu do Wielkiej Brytanii.
Nadal może istnieć sposobność sprowadzenia członków rodziny po dniu 31 grudnia 2020 roku. Będzie to zależało od miejsca pochodzenia, daty rozpoczęcia relacji z członkiem rodziny i od tego, czy Wielka Brytania wystąpi z UE z lub bez umowy.
W przypadku braku możliwości sprowadzenia członka rodziny w ramach Systemu osiedleńczego dla obywateli UE, osoby te będą mogły nadal przyjechać do Wielkiej w inny sposób, na przykład na wizie rodzinnej.
Jeżeli Wielka Brytania opuści UE z porozumieniem
W przypadku obywateli kraju Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinu lub Norwegii, będą oni mogli sprowadzić bliskich członków rodziny do Wielkiej Brytanii po 31 grudnia 2020 r., jeżeli obydwa z poniższych warunków są spełnione:
- relacja z członkiem rodziny rozpoczęła się przed dniem 31 grudnia 2020 r.
- relacja nadal istnieje w momencie złożenia wniosku członka rodziny o dołączenie do osoby przebywającej w Wielkiej Brytanii
Obywatele Szwajcarii będą mogli sprowadzić bliskich członków rodziny do Wielkiej Brytanii po dniu 31 grudnia 2025 r., jeżeli obydwa z poniższych warunków są spełnione:
- relacja z członkiem rodziny rozpoczęła się przed dniem 31 grudnia 2025 r.
- relacja nadal istnieje w momencie złożenia wniosku członka rodziny o dołączenie do osoby przebywającej w Wielkiej Brytanii
Jeżeli Wielka Brytania opuści UE bez porozumienia
W przypadku obywateli UE, ostateczny termin przybycia członków bliskiej rodziny do Wielkiej Brytanii to 29 marca 2022 roku. Mogą oni być sprowadzeni do Wielkiej Brytanii, wyłącznie jeśli:
- relacja z członkiem rodziny rozpoczęła się przed dniem 31 grudnia 2020 r.
- relacja nadal istnieje w momencie złożenia wniosku członka rodziny o dołączenie do osoby przebywającej w Wielkiej Brytanii
Obywatele Islandii, Liechtensteinu, Norwegii lub Szwajcarii będą mogli sprowadzić bliskich członków rodziny do Wielkiej Brytanii jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
- relacja z członkiem rodziny rozpoczęła się przed opuszczeniem UE przez Wielką Brytanię
- relacja nadal istnieje w momencie złożenia wniosku członka rodziny o dołączenie do osoby przebywającej w Wielkiej Brytanii
Wymogi dotyczące składania wniosku
Składając wniosek, należy posiadać dokument potwierdzający:
- tożsamość
- zamieszkanie w Wielkiej Brytanii, o ile nie jest posiadana karta stałego pobytu lub tzw. indefinite leave to remain/enter.
Dokument potwierdzający tożsamość
Potrzebny jest ważny paszport lub dowód osobisty. Potrzebna jest również cyfrowa fotografia twarzy.
Osoby niebędące obywatelami Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii mogą wykorzystać:
- ważny paszport lub
- biometryczną kartę pobytu lub
- biometryczne zezwolenie na pobyt
W przypadku braku wyżej wymienionych, może istnieć sposobność przedstawienia innych dokumentów w pewnych sytuacjach. Należy skontaktować się z Centrum Pomocy Systemu osiedleńczego dla obywateli UE (ang. EU Settlement Resolution Center) w przypadku braku dokumentu tożsamości.
W momencie składania wniosku, można:
- zeskanować dokument i wgrać zdjęcie za pomocą aplikacji na telefon Android ,,Wyjście z UE: Kontrola dokumentu tożsamości” (ang. EU Exit: ID Document Check)
- lub wysłać dokument pocztą i wgrać zdjęcie za pomocą aplikacji internetowej (można zrobić to samemu)
Skanowanie dokumentu
Można używać ,,Wyjście z UE: Kontrola dokumentu tożsamości” (ang. EU Exit: ID Document Check) aplikacji na telefon Android do skanowania dokumentu, jeżeli jest się w posiadaniu jednego z następujących:
- ważnego paszportu lub dowodu osobistego UE, EOG lub Szwajcarii, jeśli jest to dokument biometryczny
- wydanej w Wielkiej Brytanii biometrycznej karty pobytu
W przeciwnym razie należy wysłać dokumenty pocztą.
Można skorzystać z cudzego telefonu z systemem Android, aby potwierdzić swoją tożsamość. Można również udać się do jednej z organizacji oferujących skanowanie dokumentu. Wymagane jest wówczas umówienie spotkania i może być wymagane uiszczenie opłaty.
Wysłanie dokumentu pocztą
Należy wysłać dokument pocztą, jeśli jest się w posiadaniu:
- paszportu, który nie jest paszportem UE lub paszportu EOG
- biometrycznego pozwolenia na pobyt
- nie-biometrycznego dowodu osobistego
W przypadku posiadania innego dokumentu tożsamości, można wysłać go pocztą, jeżeli nie można skorzystać z aplikacji „Wyjście z UE: Kontrola dokumentu tożsamości”
Dokument zostanie otrzymany z powrotem zaraz po zeskanowaniu. Może to być przed otrzymaniem decyzji.
Dokument potwierdzający pobyt ciągły
Aby uzyskać status osoby osiedlonej, zazwyczaj konieczne jest zamieszkanie na terenie Wielkiej Brytanii, Wysp Normandzkich lub Wyspy Man przez co najmniej 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy w ciągu 5 lat. Podczas składania wniosku konieczne będzie przedstawienie odpowiedniego dowodu.
Osoby niezamieszkałe na terenie Wielkiej Brytanii nieprzerwanie przez okres 5 lat mogą być uprawnione do ubiegania się o status tymczasowy.
Aby umożliwić zautomatyzowane sprawdzenie pobytu w oparciu o rejestry podatkowe oraz określone świadczenia można podać numer ubezpieczenia społecznego.
Jeśli kontrola się powiedzie, dostarczenie dalszych dokumentów w celu potwierdzenia pobytu nie będzie wymagane. Dokumenty będą wymagane jedynie w przypadku pobytu przez 5 lat z rzędu, ale bez wystarczającej ilości danych, aby to potwierdzić.
Wnioskodawca zostanie poinformowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (ang. The Home Office) natychmiast po złożeniu wniosku o tym, czy należy dostarczyć dodatkowe dokumenty. Należy przesłać zdjęcia lub skany dokumentów za pośrednictwem internetowego formularza wniosku, zamiast wysyłać je pocztą.
Należy zapoznać się z listą dokumentów jakie można będzie przedstawić brytyjskiemu Ministerstwu Spraw Wewnętrznych na wypadek konieczności przedstawienia dodatkowych dowodów.
Osoby skazane w sprawach karnych
Brytyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych będzie sprawdzać, czy osoby, które ukończyły 18 lat, nie popełniły poważnych lub wielokrotnych przestępstw i nie stanowią zagrożenia bezpieczeństwa.
Należy zadeklarować wyroki skazujące, widniejące w rejestrze skazanych w Wielkiej Brytanii, jak i za granicą.
Nie trzeba deklarować wymienionych poniżej:
- wyroków skazujących, które nie muszą być ujawnione (,skazanie zatarte’’)
- ostrzeżeń („pouczeń”)
- alternatyw oskarżenia, np. kary za przekroczenie dozwolonej prędkości
Osoby skazane za drobne przestępstwa mają prawo do otrzymania statusu osoby osiedlonej lub tymczasowego statusu osoby osiedlonej.
Status osoby osiedlonej oraz status tymczasowy można będzie uzyskać nawet w razie posiadania innych wyroków skazujących. Każdy taki przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie.
W przypadku osób, które odbyły karę pozbawienia wolności, wymagany będzie 5-letni okres ciągłego zamieszkania, licząc od dnia zwolnienia z zakładu karnego, zanim będą one mogły ubiegać się o status osoby osiedlonej.
Osoby niebędące obywatelami Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii
Osoby te będą musiały przedstawić dowód pozostawania w związku z członkiem rodziny z Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii.
W skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego wchodzą kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia.
Składanie wniosku w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli Unii Europejskiej
System został uruchomiony. Osoby uprawnione mogą już składać wnioski.
Można również podjąć decyzję o późniejszym złożeniu wniosku, w zależności od okoliczności.
Ostatecznym terminem składania wniosków będzie dzień 30 czerwca 2021 roku r., lub 31 grudnia 2020 r. jeśli Wielka Brytania opuści UE bez umowy.
Wnioski można składać przy użyciu dowolnego urządzenia, np. laptopa, urządzenia z systemem Android i telefonu typu iPhone.
Sprawdzenie tego, co jest niezbędne przed aplikacją.
Źródło: gov.uk